Proktologia

Czym są hemoroidy?

Guzki krwawnicze, czyli właśnie hemoroidy, są naturalnymi strukturami odbytu. Te wypełnione krwią poduszeczki uszczelniają kanał odbytu i razem z mięśniami zwieraczami współpracują w kontroli oddawania gazów i stolca.

Ale przerośnięte hemoroidy mogą  stanowić wstydliwy problem.

Stan chorobowy hemoroidów pojawia się, kiedy guzki rozciągają się ponad miarę i wypełniają krwią, z której następnie nie są w stanie do końca się opróżnić. W skutek zalegania krwi może dochodzić do krwawień, wypadania zgrubień, stanów zapalnych guzków oraz zakrzepicy spoltu odbytniczego.

Na tą przypadłość cierpi bardzo dużo Polaków, aż co drugi po 50 roku życia.

Hemoroidy – rodzaje

Hemoroidy mogą wystąpić w odbytnicy lub poza nią. Rodzaj zależy od tego, gdzie rozwija się obrzęk żylny. Rodzaje hemoroidów obejmują kilka typów.

• Hemoroidy zewnętrzne – łatwo wyczuwalne przez chorych. Miejsce, w którym występują jest opuchnięte, a podrażnione hemoroidy mogą powodować swędzenie, ból i krwawienie podczas oddawania stolca. Wynika to często z problemów z higieną, która dla osób mających hemoroidy jest dosyć bolesna.
• Hemoroidy wewnętrzne – znajdują się pod błoną śluzową odbytu, która jest nieunerwiona co sprawia, że guzki są praktycznie niewyczuwalne i bezbolesne. Objawem ich występowania jest jasnoczerwona krew podczas wypróżniania i sączenie się wydzieliny śluzowej. Na późniejszym etapie może dochodzić do wypadnięcia guzków na zewnątrz, poza brzeg odbytu. Ich kolor jest bardziej różowy niż okolica, w której występują i są źródłem bólu, bo uciskają na dobrze unerwiony i ukrwiony zwieracz odbytu. Zwykle cofają się do wnętrza odbytu z czasem. Jeśli tak się nie dzieje, należy wepchnąć je do środka z powrotem.
• Wypadnięte hemoroidy – zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne hemoroidy mogą wypadać, co oznacza, że ​​rozciągają się i wybrzuszają poza odbyt. Wtedy mogą pojawić się skrzepy, co w finalnie tworzy wypukłość. Tak powstały guzek jest źródłem silnego bólu podczas biegunki lub zaparć. Wystające hemoroidy, gdy stają się zakrzepowe, mogą sinieć, ale nie są poważnym problemem, ponieważ mogą samoistnie odpaść lub być wchłonięte do organizmu. W razie bardzo silnego bólu lekarz może usunąć zakrzep.

Jakie są przyczyny powstania hemoroidów (żylaków odbytu)?

Przyczyna powiększenia się guzków krwawniczych nie jest w pełni wyjaśniona. Uważa się, że jest wynikiem współistnienia kilku czynników związanych z dietą, trybem życia, wykonywanym zawodem, a także wysiłkiem fizycznym oraz ciążą i porodem. Zakłada się, że powiększanie się guzków krwawniczych (choroba hemoroidalna, hemoroidy) jest związane z przemijającym lub stałym wzrostem ciśnienia albo zastojem w odbytniczych splotach żylnych. Dochodzi do tego zarówno w sytuacjach całkiem codziennych, banalnych, jak i w przypadku poważniejszych problemów zdrowotnych. Ta pierwsza, częstsza kategoria to: nawykowe zaparcie, biegunka, ciąża, siedzący tryb życia, biegi długodystansowe.

Hemoroidy (żylaki odbytu) – objawy

Dominującym objawem jest:

• krwawienie z odbytu. Jest to krwawienie świeżą krwią towarzyszące wypróżnieniu, szczególne w przypadku wytężonej defekacji w przebiegu zaparcia. Obecność skrzepów krwi, ciemnowiśniowej krwi lub smolista, czarna barwa stolca wskazują na inne, z reguły poważniejsze choroby. Jeśli krwawienie jest intensywne, widoczna jest krew w muszli klozetowej, jeśli jego natężenie jest mniejsze widoczne są tylko pasemka krwi powlekające stolec lub jedynie ślady krwi na papierze toaletowym. Krwawienie z hemoroidów jest najczęstszą przyczyną krwawienia świeżą, czerwoną krwią z odbytu. Zwykle hemoroidy nie prowadzą do niedokrwistości, ale w przypadku obfitych częstych krwawień może dojść nawet do głębokiej niedokrwistości.

Inne objawy choroby hemoroidalnej to:

• świąd i pieczenie w okolicy odbytu,
• ból, podrażnienie, dyskomfort w okolicy odbytu,
• uczucie niecałkowitego wypróżnienia,
• wyciek śluzu,
• hemoroidy wewnętrzne, powiększając się podczas parcia na stolec mogą wypadać na zewnątrz i cofać się samoistnie do kanału odbytu. Niekiedy konieczne jest ich ręczne odprowadzenie, a w postaci bardzo zaawansowanej ulegają zadzierzgnięciu i nie można ich odprowadzić do środka. Wówczas hemoroidy są stale widoczne na zewnątrz odbytu i mogą być bolesne.

W przypadku wystąpienia zakrzepu w guzku krwawniczym zewnętrznym lub pęknięcia żyły pojawia bolesna okrągła, sinawa grudka widoczna na skórze w pobliżu odbytu. Po ustąpieniu ostrego stanu ból ustępuje, guzek z zakrzepem zmniejsza się i powstaje fałd skórny.

Wyróżnia się 4 stopnie choroby hemoroidalnej:

• I – powiększenie guzków bez ich wypadania na zewnątrz
• II – guzki wypadają na zewnątrz w czasie wypróżniania się, lecz cofają się samoistnie
• III – guzki wypadają w czasie wypróżnienia i muszą być odprowadzone ręcznie
• IV – guzki utrzymują się na zewnątrz, nie zmniejszają się i ulegają zakrzepicy.

Leczenie hemoroidów (żylaków odbytu)

Leczenie hemoroidów zależy od nasilenia objawów i stopnia zaawansowania oraz wieku i stanu ogólnego pacjenta. Stosuje się leczenie zachowawcze i zabiegowe. Celem leczenia jest poprawa komfortu życia, dlatego decyzja o podjęciu i wyborze metody leczenia zabiegowego musi być podejmowana indywidualnie, po rozważeniu korzyści i możliwych niekorzystnych następstw interwencji.

Leczenie zachowawcze (wskazane w każdym stadium choroby):

• dieta przeciwzaparciowa z ograniczeniem ostrych przypraw i unikanie używek,
• leki zwiększające napięcie ścian naczyń żylnych i zmniejszające ich przepuszczalność (zawierające hesperydynę, wyciąg z ruszczyka lub diosminę),
• maści i czopki o działaniu przeciwzapalnym i miejscowo ochronnym (zawierające hydrokortyzon, tlenek cynku, kwas hialuronowy).

Leczenie zachowawcze jest wystarczające u części pacjentów, zwłaszcza jeśli hemoroidy nie są zaawansowane. Jeśli to leczenie nie jest skuteczne, rozważa się metody mało inwazyjne, takie jak: zakładanie gumowych opasek na hemoroidy („gumkowanie”), skleroterapię polegającą na wstrzykiwaniu środków chemicznych zamykających dopływ krwi do hemoroidów, koagulacja energią cieplną: laserowa, elektrokoagulacja lub koagulacja zimnem, czyli krioterapia lub podwiązanie tętnic doprowadzających krew do hemoroidów. Zastosowanie metod mało inwazyjnych wiąże się z ryzykiem nawrotu choroby hemoroidalnej.

W przypadkach zaawansowanych, gdy metody mało inwazyjne są nieskuteczne stosuje się leczenie operacyjne, czyli wycięcie guzków krwawniczych. Zabieg ten jest bolesny i wiąże się z większym ryzykiem powikłań. Po leczeniu operacyjnym mogą wystąpić powikłania wczesne (krwawienie, zakażenie, zatrzymanie moczu) i późne (przetoki lub nawrót choroby hemoroidalnej). Sporadycznie występuje nietrzymanie gazów i stolca.

LHP™ (ang. Laser HemorrhoidoPlasty) laserowa metoda leczenia choroby hemoroidalnej w  stadium II, II/III, III, III/IV, a  nawet IV, również w  przypadkach chronicznego i nawracającego krwawienia

Zabieg LHP ® (Laser HemorrhoidoPlasty) polega na wprowadzeniu światłowodu do poduszki hemoroidalnej i podanie energii światła lasera o długości fali 1470nm. Absorpcja światła lasera w tkance wokół światłowodu niszczy naczynia hemoroidalne i obkurcza tkanką łączną, co prowadzi do zmniejszenia objętości hemoroidu.

Metoda LHP™ bazuje na naświetlaniu powiększonych chorobowo guzków krwawniczych światłem lasera o  dł. fali 1470nm, wykazującym silne powinowactwo do wody i wynikającą z tego płytką, nieprzekraczającą 0,5mm penetracji w  głąb tkanek. Takie właściwości światła warunkują należytą precyzję oddziaływania.

Za prawidłowe naświetlanie poduszek hemoroidalnych odpowiada specjalnie opracowany i  odporny na zjawiska termiczne światłowód chirurgiczny o  stożkowym kształcie czoła, który gwarantuje jego równomierną, odpowiednio ukierunkowaną, proksymalną emisję, w szerszym spektrum objętości tkanki i w promieniu 360°.

Wskutek działania światła lasera, w  splotach naczyniowych guzków krwawniczych zachodzą odpowiednie przemiany termiczne, prowadzące do ich silnego obkurczenia i  obliteracji, a  w  dalszym następstwie wchłonięcia. Jednocześnie gruntownej przebudowie ulega struktura towarzyszącej im tkanki łącznej.

Ważnym dla bezpieczeństwa i  niskiej inwazyjności aspektem zabiegu jest wprowadzenie światłowodu w  głąb guzka krwawniczego śródpowłokowo, pod kontrolą światła pilotującego lasera – bez perforowania przewodu pokarmowego.

Jaka jest skuteczność laserowego leczenia żylaków odbytu?

Zabiegi z wykorzystaniem lasera są dość kosztowne w porównaniu do innych metod leczenia hemoroidów, dostępnych na rynku. Dlatego też, nim podejmie się decyzję o wykonaniu zabiegu z zastosowaniem techniki lasera, warto dowiedzieć się, czy ma on przewagę nad innymi sposobami leczenia hemoroidów.

W czasopiśmie naukowym „Diseases of the Colon&Rectum” opublikowany został artykuł, porównujący efekty leczenia żylaków odbytu z wykorzystaniem lasera oraz metody, polegającej na ich gumkowaniu. Badanie przeprowadzono w dwóch ośrodkach klinicznych we Włoszech i zakwalifikowano do niego 60 pacjentów, u których stwierdzono obecność żylaków odbytu w stadium II bądź III. Pacjentów poddano następnie obserwacji, której średni czas trwania wyniósł 6 miesięcy – w tym czasie oceniano przebieg okresu pooperacyjnego, obecność dolegliwości bólowych po zabiegu, stopień wycofania objawów oraz ogólne samopoczucie chorych.

Uzyskane wyniki jednoznacznie wykazały, że przeprowadzenie zabiegu usunięcia żylaków odbytu z wykorzystaniem lasera pozwala na osiągnięcie lepszych wyników niż w przypadku ich opaskowania. Pacjenci poddani laseroterapii ocenili ból pooperacyjny na niemal 3-krotnie słabszy niż pozostali. Po upływie 6 miesięcy wycofanie objawów zaobserwowano u 90% pacjentów po zabiegu z użyciem lasera i u 53% po zabiegu „gumkowania”. Pacjenci, którzy zdecydowali się na laseroterapię, zgłaszali także znacznie większą poprawę samopoczucia, związanego z ustąpieniem dolegliwości. 

Przedstawione w badaniu dane są dość istotne, biorąc pod uwagę fakt, że czas trwania obu zabiegów jest zbliżony . Żadem z zabiegów nie jest również obarczony ryzykiem wystąpienia powikłań, które mogłyby na samym starcie czynić go gorszym rozwiązaniem.

Najważniejsze cechy zabiegu:

• minimalna inwazyjność, ograniczone do minimum ryzyko powikłań;
• znikomy dyskomfort i dolegliwości bólowe po zabiegu (raczej odczuwanie ciepła niż bólu);
• w pełni zachowane struktury poduszek hemoroidalnych;
• szybka rekonwalescencja, błyskawiczny powrót do codziennych aktywności;
• wysoka, sięgająca 95% skuteczność leczenia;
• możliwość zastosowania metody w gabinecie zabiegowym, w miejscowym znieczuleniu nasiękowym, bez wsparcia anestezjologicznego;
• możliwość kompleksowego zaopatrzenia wszystkich chorobowo zmienionych guzków w trakcie jednej sesji zabiegowej – krótki czas trwania zabiegu – 20-30 minut.

Przetoka odbytu jest chorobą zapalną, wywoływaną infekcją krypty odbytowej. Początkowo tworzy się ropień okolicy odbytu, który na czas nienacięty chirurgicznie pęka samoistnie i powoduje powstanie przetoki odbytu.

W jej rozpoznaniu kluczową rolę odgrywają badania obrazowe. Przetoka odbytu to niezwykle uporczywa dolegliwość, która wymaga interwencji chirurgicznej.

Przetoka okołoodbytnicza, zwana jest  również przetoką odbytu bądź przetoką odbytniczą, to kanał otoczony przez tkankę ziarninową, który ma ujście wewnętrzne w odbytnicy lub w kanale odbytu, a ujście zewnętrzne na skórze otaczającej odbyt. Do powstania przetoki odbytu dochodzi w większości przypadku w wyniku zakażenia gruczołów odbytowych.

Ropień odbytowo-odbytniczy (ropień odbytu) to zamknięta przestrzeń zawierająca ropę i bakterie zlokalizowana w tkankach miękkich w pobliżu odbytu i odbytnicy. Ropnie dzieli się w zależności od lokalizacji względem mięśni zwieracza wewnętrznego i zewnętrznego odbytu.

W zależności od ułożenia względem zwieraczy rozróżniamy:

• ropień okołoodbytowy – położony nisko w okolicy kanału odbytu
• rzadziej lokuje się między zwieraczami (ropień międzyzwieraczowy)
• bocznie od obu zwieraczy (ropień odbytniczo-kulszowy).

Jakie są objawy ropni?

Najczęstczęściej obrzęk okolicy odbytu, bolesne zgrubienie. Często występuje gorączka, osłabienie i złe samopoczucie. Podczas badania stwierdza się wówczas zaczerwienienie skóry okolicy okołoodbytowej, stwardnienie oraz bolesność przy dotyku. Po przebiciu się ropnia na powierzchnię skóry wydobywa się cuchnąca treść.

Leczenie ropnia – nacięcie i ewakuacja. Istnieje możliwość nawrotu oraz jako powikłanie powstanie przetoki odbytu.

Zabiegi laserowe zyskują coraz większą popularność w leczeniu schorzeń proktologicznych. Technika ta ma zastosowanie w leczeniu hemoroidów, torbieli włosowych czy przetok okołoodbytniczych.

Zalety zabiegów laserowych w poszczególnych schorzeniach.

Torbiel włosowa:

• Zabieg może być przeprowadzony w znieczuleniu miejscowym.
• Zdecydowanie bardziej komfortowy przebieg pooperacyjny. Z rany obserwuje się wyciek treści surowiczej czy surowiczo-krwistej przez kilka tygodni. Nie ma konieczności wykonywania specjalistycznych opatrunków w poradniach chirurgicznych.
• Wysoka skuteczność.

Przetoka okołoodbytnicza:

• Zabieg laserowy jest techniką oszczędzającą zwieracze.
• Zdecydowanie bardziej komfortowy przebieg pozabiegowy. Z rany obserwuje się wyciek treści surowiczej czy surowiczo-krwistej przez kilka tygodni.
• Mniejszy ból pozabiegowy.

Hemoroidy:

• Zabieg laserowy jest techniką pośrednią pomiędzy zabiegami małoinwazyjnymi i operacją klasyczną.
• Zdecydowanie mniejszy ból w przebiegu pozabiegowym niż po zabiegu klasycznym.
• Mniejsze ryzyko powikłań po zabiegu laserowym.

Proktologia estetyczna to dość młoda dziedzina medycyny, zajmująca się poprawą wyglądu okolic odbytu, połączoną często z leczeniem zmian. Dla wielu pacjentów kłopoty z tym obszarem ciała są bardzo kłopotliwe, a wstyd czy zażenowanie sprawiają, że unikają wizyty u lekarza. Taka postawa jest błędna – odbyt to zupełnie naturalna część ludzkiego organizmu, a występujące tam zmiany, jak np. deformacja fałdów brzeżnych czy hemoroidy można szybko i skutecznie usuwać.

Zabiegi z zakresu proktologii estetycznej:

• plastyka fałdów anodermy,
• leczenie szczeliny odbytu,
• usuwanie żylaków odbytu,
• laserowe usuwanie zmian okolicy okołoodbytowej,
• laserowe usuwanie kłykcin kończystych,
• wybielanie i rozjaśnianie przebarwień okolicy odbytu,
• plastyki blizn pourazowych i poporodowych w okolicy odbytu,

Korekta fałdów anodermalnych

Co to są fałdy okołoodbytnicze?

To luźne fragmenty anodermy, czyli skóry wokół odbytu. Są zazwyczaj wynikiem przebycia zakrzepicy okołoodbytniczej, żylaków odbytu, u kobiet porodów, stałego dużego wysiłku fizycznego połączonego z dźwiganiem. Nieleczone powodują narastający z czasem dyskomfort, stany zapalne wokół odbytu i negatywne odczucia estetyczne. Obecność ran, blizn, zmian skórnych jest wskazaniem do leczenia zabiegowego po konsultacji z lekarzem proktologiem. Okołoodbytnicze fałdy anodermalne są usuwane chirurgicznie i jeżeli choroba nie nawraca powtórzenie zabiegu nie jest konieczne.

Laserowe usunięcie fałdów okołoodbytniczych

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu:

• ciąża,
• laktacja,
• choroba nowotworowa,
• ostre zakażenia wirusowe,
• zakażenie wirusem HIV,
• choroby autoimmunologiczne
• stosowanie leków immunosupresyjnych,
• zaburzenia krzepliwości krwi oraz przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych.

Wybielanie okolic odbytu

Rozjaśnienie okolic odbytu może być osiągnięte poprzez naświetlenie wiązką lasera. Wybielanie laserowe jest rozwiązaniem najskuteczniejszym, a ponadto niesie ze sobą dodatkowe korzyści – przywrócenie tkankom właściwej elastyczności, dzięki czemu można osiągnąć efekt odmłodzenia okolic odbytu. Podczas zabiegu pacjent może odczuwać lekką bolesność, dlatego też stosuje się znieczulenie miejscowe w formie zimnego nawiewu powietrza przy pomocy urządzenia medycznego.

Laserowe usuwanie kłykcin kończystych

Laserowe usuwanie kłykcin kończystych jest jedną z najczęściej polecanych metod leczenia tego schorzenia. Uznawane jest też jako najskuteczniejsza metoda leczenia tych zmian. Usuwanie ich odbywa się poprzez skierowanie wiązki lasera na zmiany i ich natychmiastowe odparowanie. Zniszczeniu ulega sama brodawka i miejsce, z którego powstała. Leczenie laserem CO2 znacznie ogranicza ryzyko nawrotów, które szacuje się na zaledwie 12%. Dodatkowym atutem laseroterapii jest możliwość wykonywania jej u kobiet w ciąży. Jest bowiem bezpieczna zarówno dla ciężarnej, jak i dla płodu. Można też tę metodę łączyć z farmakoterapią, co daje jeszcze lepsze efekty terapeutyczne. Metoda ta jest przy tym prosta i skuteczna, także w przypadku bardzo dużych kłykcin kończystych.